Phân Biệt Sâm Ngọc Linh Thật Giả Chuẩn Xác Nhất

Hiện Sâm Ngọc Linh đang đứng đầu bảng trong các loại cây dược liệu. Được các nhà khoa học nghiên cứu và chứng minh là loài sâm tốt nhất thế giới. Được thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc công nhận là “Quốc Bảo”. Vừa tốt lại vừa quý hiếm nên không ít gian thương đã sử dụng những củ có đặc điểm bên ngoài gần giống giả làm Sâm Ngọc Linh. Bài viết này, tôi sẽ giúp các bạn phân biệt Sâm Ngọc Linh thật giả một cách trực quan nhất.

Phân Biệt Sâm Ngọc Linh Thật Giả 

• Sâm Ngọc Linh Thật – Sâm Việt Nam tên khoa học Panax Vietnamensis var. Vietnamensis. Có xuất xứ tại khối núi Ngọc Linh thuộc địa phận hai tỉnh Kontum và Quảng Nam.
• Sâm Ngọc Linh Giả là những củ có họ hàng gần bao gồm: 2 loài Sâm Lâm Đồng – Panax Vietnamensis var. Langbianensis, Sâm Lai Châu – P. vietnamensis var. fuscidiscus và 2 thứ Sâm vũ diệp – P. bipinnatifidus, Tam thất hoang – P. stipuleanatus. Ngoài ra còn có Sâm Lào, Sâm Trung Quốc, Sâm Mianma …

Sâm Ngọc Linh Thật

Là loài cây sống lâu năm có thể trên 100 năm và phát triển rất chậm. Chỉ sinh trưởng và phát triển tốt ở điều kiện độ cao từ 1200m so với mực nước biển, dưới tán rừng nguyên sinh, có độ ẩm cao và che phủ lớn nhiều sương mù và rất lạnh.

Vào đầu tháng 1 hàng năm cây sâm Ngọc Linh sẽ ra chồi mới (chồi mới này mọc so le với vết sẹo do chồi cũ – nên trên thân củ xuất hiện các mắt sâm nằm zíc zắc với nhau). Mỗi chồi thường sẽ có từ 2-5 nhánh lá. Mỗi nhánh sẽ có từ 3-5 lá chét. Lá sâm Ngọc Linh sẽ ngắn hơn lá sâm Lai Châu.

 Đến tháng 4-6 cây sẽ ra hoa và kết quả.

Tháng 7-9 quả sẽ già và chín chuyển sang màu đỏ cam có chấm đen không đều ở đỉnh.

Cuối tháng 10 phần thân khí sẽ lụi dần để lại 1 vết sẹo ở đầu củ sâm và cây sẽ bắt đầu giai đoạn ngủ đông đến hết tháng 12.

Khi thái lát thì có màu sắc như sau: Vàng ở phần trứng ( rễ củ) có viền tím ở phần đốt, mắt ( thân rễ). Với củ nào nổi trên mặt đất nhiều và già sẽ có màu tím thậm hoặc tím hồng. Phần thân rễ mà không nổi trên mặt đất thì có màu vàng.

Ngửi thấy mùi thơm đặc trưng của Sâm Ngọc Linh thật. Nếm có vị rất đắng nhưng sau đó ngọt hậu rất dễ chịu.Nhai thấy thì lát sâm rất giòn, củ càng già sẽ càng giòn. Sau 15 phút ngậm sâm, bạn sẽ cảm nhận được ngay tác dụng, nhất là khi bạn say rượu. Tỉnh ngay.

Sâm Ngọc Linh Giả

Truyền thông hiện nay liên tục đưa tin về vấn nạn sâm Ngọc Linh thật và giả. Tuy nhiên hầu hết chỉ chung chung, chưa thực sự có một video nào rõ ràng để giúp các bạn có thể phân biệt được. Tôi chỉ ra một số loại dùng để giả Sâm Ngọc Linh ở dưới đây để các bạn tham khảo.

Sâm Lâm Đồng

Sâm Lâm Đồng có tên khoa học Panax vietnamensis var langbianensis. Hình dáng tương đối giống với sâm Ngọc Linh nhưng không có các hoạt chất giống như sâm Ngọc Linh. Thường phân bố ở khu vực xã Rô Men, Đạ Tông, Đạ Long Vườn Quốc gia Bidoup – Núi Bà, thuộc địa phận huyện Lạc Dương, tại độ cao 1.200 -1.900 m.

Thương buôn thường mua những củ Sâm Lâm Đồng này để giả làm Sâm Ngọc Linh rừng. 

Sâm Lai Châu 

Sâm Lai Châu tên khoa học (Panax vietnamensis var. fuscidiscus K.Komatsu, S. Zhu & S.Q. Cai. Là loài sâm đặc hữu, phân bố hẹp trên dãy núi Pu Si Lung và giáp ranh huyện Mường Tè (Pa Vệ Sử, Ka Lăng, Thu Lũm, Tá Bạ) giáp biên với Trung Quốc. Và dãy Pu Sam Cáp nằm giữa các huyện Sìn Hồ ( Nậm Tăm, Pu Sam Cáp) và Tam Đường ( Khun Há, Bản Giang, Hồ Thầu), tỉnh Lai Châu. Ở tỉnh Vân Nam Trung Quốc trồng rất, rất nhiều cây này. Thương lái thường mua sâm được trồng bên Trung Quốc về giả làm Sâm Ngọc Linh. 

Xem thêm: Cách phân biệt Sâm Ngọc Linh với Sâm Lai Châu.

Sâm Vũ Diệp

Tam Thất Hoang

Tam thất hoang có nhiều tên gọi khác nhau như Tam thất rừng, sâm tam thất, bỉnh biên tam thất, phan xiết. Tên khoa học là Panax stipuleanatus Tsai & Feng. Là loại cây thảo sống nhiều năm, cao 25-75 cm. Phân bố tại Sa Pa và Bát Xát thuộc dãy núi Hoàng Liên Sơn tỉnh Lào Cai và tỉnh Vân Nam Trung Quốc. Có hai loại là Tam Thất Hoang lõi tím với lõi vàng.

Tóm lại

Phân tích trên của tôi, với hình ảnh còn hạn chế nhưng phần nào giúp các bạn có cái nhìn khách quan hơn. Tuy nhiên, tới thời điểm hiên tại có lẽ nó vẫn là tài liệu tham khảo tốt nhất. Các bạn hãy theo dõi các video của tôi trên kênh youtube Sâm Tuấn Hằng để thấy sâm thật hàng ngày.

Qua phiếu kiểm định

Tất cả những củ sâm đăng bán kèm bao kiểm định, bao test mà phiếu kiểm định là phiếu dưới đây thì còn lâu mới có Sâm Ngọc Linh thật. Cái phiếu này chỉ nói đặc trưng Sâm Ngọc Linh chứ không khẳng định đây là Sâm Ngọc Linh – Panax Vietnamensis var.Vietnamensis.

Nếu là phiếu kiểm định Gen thì ok bạn nhé. Chứ phiếu trên thì phải xem xét.

Qua Mùi Vị

• Sâm Ngọc Linh: khi cắt không có nhựa, không sơ, mùi thơm, nhai thấy giòn. Ban đầu có vị khá là đắng nhưng sau đó ngọt thanh dễ chịu.
• Sâm Vũ Diệp hay Tam Thất Hoang: khi cắt ra có nhựa, cảm giác có sơ, ngửi thấy hăng. Khai nhai rất đắng và cảm giác hăng, ngứa cổ họng và không có hâu ngọt.
• Sâm Lai Châu cũng có vị đắng sau đó hậu ngọt tuy nhiên không đắng và thơm bằng sâm ngọc linh. Người chưa dùng sâm sẽ rất khó phân biệt được.
• Sâm Lâm Đồng tôi chưa ăn thử nên không biết, khi nào ăn tôi sẽ bổ sung thêm. 

Qua Giá Cả 

Qua giá cả cũng là dấu hiệu để bạn phân biệt sâm Ngọc Linh thật giả. Nếu bạn thấy người bán báo giá rẻ bất ngờ thì hãy nghi ngờ nhé.

• Tùy thời điểm mà giá sâm sẽ thay đổi, giá sâm Ngọc Linh thật ( sâm trồng) dao động từ 70-250 triệu/kg loại 20-100 gr/củ. Loại 200 gr/củ tầm 30-35 triệu/lạng. Giá sâm giả thì từ 5 – 50 triệu/kg tùy loại. 
• Còn Sâm Ngọc Linh rừng thì khá là hiếm nên giá sẽ cao gấp hai đến ba lần sâm trồng loại cùng trọng lượng.